Antwerps zilver in Sterckshof

In het Zilvermuseum Sterckshof in Deurne loopt de tentoonstelling 'Zilver uit Antwerpen'. Daarbij worden vier verschillende facetten belicht van de zilversector en wordt voor het eerst het edelsmeedwerk uit diverse Antwerpse stedelijke en provinciale collecties samengebracht. De geselecteerde voorwerpen moeten een beeld geven van jaren intensief verzamelen. De tentoonstelling vormt een onderdeel van de cyclus 'De Wereld in Antwerpen'.

"Een eerste luik van de tentoonstelling geeft een overzicht van anderhalve eeuw zilver verzamelen in Antwerpen," belicht curator Wim Nys de verzameling. "Vanuit oudheidkundige belangstelling werden voorwerpen van allerlei aard samengebracht, eerst in het Steen en later in het Vleeshuis. Vanuit deze historisch-didactische collecties ontstonden allerlei nieuwe initiatieven, waarbij de oprichting van het Zilvermuseum in 1992 een nieuwe impuls betekende voor het verzamelen van zilverwerk."



Daarbij worden in de tentoonstelling vooral de collecties van Fritz Mayer van den Bergh, Pieter Smidt-van Gelder, Albert De Vleeshouwer en Octavie Ducaju belichten. "Dankzij het mecenaat van de Koning Boudewijnstichting kunnen we enkele absolute topstukken, zoals het Antwerps uiltje en de Rubenskan met bekken, presenteren," stipt Wim Nys aan. Maar er wordt ook aandacht besteed aan vervalsingen imitatiemerken.

In een tweede deel komt de verbondenheid van de collecties met de geschiedenis van de stad Antwerpen aan bod. "Antwerps stadszilver, diplomatieke geschenken, en zilveren truwelen die bij openbare werken, zoals de aanleg van de spoorweg Antwerpen-Keulen en het Kattendijkdok, werden gebruikt, zijn uiterst zeldzaam," benadrukt de curator. Hij voert aan dat de rol van Antwerpen als daarbij havenstad duidelijk tot uiting komt.



"Antwerpse kabinetten, vaak met zilverbeslag, waren internationaal gegeerd, terwijl Augsburgs en Nürnbergs zilver de pronkkamers van menig in Antwerpen gevestigde koopman sierde," stipt Wim Nys aan. "Zilveren en gouden geschenken aan beroemde inwoners, denk maar aan Hendrik Conscience, Peter Benoit en Henry Leys, illustreren op schitterende wijze het rijke culturele leven van Antwerpen."

Ook wordt er dieper ingegaan op de relatie tussen de edelsmeedkunst en de schone kunsten. Edelsmeden lieten hun modellen door gerenommeerde beeldhouwers, zoals Artus II Quellinus, Walter Pompe en Joseph Ducaju, maken en haalden hun inspiratie uit het werk van Pieter Paul Rubens.

Het derde luik is gewijd aan de ontwikkeling van Antwerpen als zilvercentrum. "Aan de hand van historische documenten en voorwerpen brengt de tentoonstelling de Antwerpse Munt, het edelsmedenambacht en de verering van hun patroonheilige Sint-Elooi terug tot leven," aldus nog Wim Nys. "Aansluitend krijgt men een chronologisch overzicht van de meest befaamde Antwerpse edelsmeden van de Gouden Eeuw tot de 19de eeuw."



Dan is volgens de curator trouwens een nadrukkelijke verschuiving waarneembaar. "Zilverwinkels, zoals Anthony en Ruys-Ramboux, verkopen meer en meer Frans en Duits zilver of bestellen zilverwerk bij gerenommeerde Brusselse zilverbedrijven als Wolfers en Delheid," voert hij aan. Tot slot van de tentoonstelling wordt verder ingegaan op de rol die het Sterckshof en later het Diamantmuseum en het Zilvermuseum na de tweede wereldoorlog spelen.

Verdere informatie over de tentoonstelling is verkrijgbaar op de website www.zilvermuseum.be.