Vrachtschip als kunstplatform

Bij Artists in Residence Antwerpen (AIR) werkt de Franse kunstenares Christelle Fillod aan een boek over een kunstproject aan boord van een vrachtschip. Haar verblijf in Antwerpen geeft haar daarbij de gelegenheid tot reflecties over het materiaal dat ze tijdens haar verblijf aan boord heeft verzameld. Het boek wordt voorgesteld op 17 november.

Air Antwerpen geeft buitenlandse kunstenaars de kans om gedurende een tijd in België te wonen en te werken, waarbij de locatie als basis kan dienen voor het uitwerken van ideeën en projecten. Dat is zeker van toepassing op de 31-jarige Franse kunstenares Christelle Fillod. Air Antwerpen is immers gevestigd in de Sasmeesterwoning aan Royerssluis in de Antwerpse haven.

Haar verblijf in Antwerpen geeft de kunstenares meteen de kans om verder te bouwen op een kunstproject met video en foto-materiaal dat verzameld werd tijdens een trip met een vrachtboot. Geholpen door de nabijheid van de Antwerpse haven, werkte Christelle Fillod de voorbije weken aan de realisatie van een fotoboek over haar verblijf aan boord. Dat boek wordt bij Air Antwerpen voorgesteld op 17 november.

Christelle Fillod is een visueel kunstenaar en performer. Ze studeerde aan de Beaux Arts National de Lyon en werkte later in de Verenigde Staten en verschillende Europese landen. Haar werk bestaat uit installaties, foto's, video en performances. Ze werkte onder meer samen met kunstenaars als Gary Hill, Florence Menini, Vanessa Briggs, Christine De Smedt en Meg Stuart.

Verdere informatie over het project kan verkregen worden op www.airantwerpen.be of tel. 03/475.17.57, fax 03/485.51.88.

Panamarenko houdt ermee op

De Antwerpse kunstenaar Panamarenko heeft aangekondigd dat hij een punt zet achter zijn artistieke loopbaan. Dat deed hij tijdens de vernissage van de tentoonstelling die aan hem is gewijd in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Brussel. De kunstenaar, die 65 is, vindt dat hij genoeg kunstwerken heeft gemaakt en hij weet naar eigen zeggen niet meer waar hij ze moet opbergen.

Henri Van Herreweghe, beter gekend als Panamarenko, stelt tot en met 29 januari 90 grote werken tentoon, net zoals 130 tekeningen en talrijke documenten. Aan de grootschalige tentoonstelling is een voorbereiding van twee jaar voorafgegaan. "Zo moest er niet alleen op zoek gegaan worden naar voldoende plaats om de monumentale kunstwerken te plaatsen, maar er mochten ook geen vergissingen gemaakt worden als de werken ter plaatse werden gebracht," aldus curator Frederik Leen.

Hij voegde er aan toe dat men ook werken moest samen brengen die zich een beetje overal ter wereld bevinden. "Om een enorm werk van Panamarenko in elkaar te steken, moet je ook over de nodige documenten beschikken, zodat je de werken bijvoorbeeld niet achterstevoren monteert," aldus nog Leen.

Nieuwe media in de kunst

Nieuwe media doen steeds vaker hun intrede in de werking en het programma van musea en culturele instellingen. Daarbij ontstaan volgens het Initiatief Beeldende Kunsten (IBK) nieuwe vormen van culturele productie en processen, gebaseerd op samenwerking en informatiedeling. Rond deze problematiek wordt op zondag 16 oktober een symposium georganiseerd.

Het IBK stelt dat daardoor de rigide afbakeningen tussen kunst en wetenschap of economie en tussen massacultuur en high art onderhevig zijn aan snelle erosie. "Het internet heeft zich opgeworpen als een voedingsbodem voor immateriële vormen van creativiteit en sociale relaties, maar ook als een nieuwe industriële ruimte," wordt er opgemerkt. "Hoe kunnen curatoren en culturele instellingen, traditioneel gefocust op vertoonbare kunstobjecten, daarmee omgaan?"

Aangevoerd wordt ook dat bovendien steeds meer brugmodellen gecreëerd worden tussen kunst, wetenschap en industrie, waardoor ruimte ontstaat voor kunstenaars om te werken met nieuwe technologieën, niet enkel klassieke film-, audio- en video-technologie, maar ook mobiele en lokatieve media, wearables of virtual reality. "Het digitale is overal rond ons heen en wordt door kunstenaars zowel aangegrepen als bron en medium," aldus nog het IBK.

Maar wanneer het aankomt op de praktische kwesties rond het presenteren van veel van deze werken, is informatie en kennis volgens de organisatie schaars. "Het is dan ook de vraag hoe organisaties daarbij nieuwe invullingen kunnen geven aan het ondersteunen, bewaren en publiek maken van kunstpraktijken," voert de organisatie aan.

Rond die problematiek wordt tijdens het symposium 'Curating & Presenting New Media Art' van gedachten gewisseld door een aantal binnen- en buitenlandse analisten. Het symposium heeft plaats in Nadine aan de Herderstraat 30 in Brussel (Elsene). De toegang is gratis. De start is voorzien voor 14 uur. Inschrijven vooraf is noodzakelijk via e-mail info@ibknet.be of telefoon 09/267.90.40.

Thomas, een verhaal dat moest verteld worden

Het Centrum ter Preventie van Zelfmoord (CPZ) krijgt steeds meer oproepen binnen. Dat bewijst dat deze problematiek bijzonder acuut is, ook bij jongeren. Daarvoor heeft het CPZ onder meer een apart internet-project opgezet. Deze actualiteit komt ook aan bod in de theater-monoloog 'Thomas' laatste afspraak' van Koen Boogaerts, in een regie van Eric Kerremans naar een verhaal van Yves Jansen.

"Dit is een verhaal dat moest verteld worden," zegt regisseur Eric Kerremans. "Heel belangrijk is de herkenbaarheid. Wie dit verhaal leest, hoort of ziet, zal zeker een link kunnen leggen met zijn eigen leven, waarin hij zeker iemand gekend heeft die met dat probleem te kampen heeft gehad of effectief zelfmoord heeft gepleegd. De auteur heeft zich zwaar gedocumenteerd over deze problematiek, zodat hij het thema op een duidelijke en juiste manier heeft kunnen vertellen."

"Die herkenbaarheid gaat eveneens op voor problemen waar jongeren mee worstelen," voegt acteur Koen Boogaerts daar aan toe. "Het hoeft zelfs niet zo ver te gaan als zelfmoord. Er zitten ook vragen in waar elke jonge gast of vrouw al eens mee kampt. Ook het afzetten tegen bepaalde elementen van het ouderlijk gezag komt bijvoorbeeld aan bod. Hoeveel jongeren zeggen dat ze nooit willen worden zoals hun ouders?"

'Thomas' laatste Afspraak' is volgens Eric Kerremans dan ook geen puur relaas over zelfdoding. "Het is de kapstok waar het hele verhaal aan is opgehangen," zegt hij. "Het heeft te maken met opgroeien en volwassen worden, conflicten met ouders en vrienden, conflicten met de liefde en alle problemen die jonge mensen daarrond ondervinden en die ze niet altijd kunnen vatten of kwijt kunnen aan hun omgeving."

Die herkenbaarheid was zowel voor Koen Boogaerts als Eric Kerremans naar eigen zeggen een extra stimulans om deze productie op te zetten. "Thomas is één verhaal, maar het stuk bestaat eigenlijk uit de verhalen van zoveel mensen - vrienden, ouders, noem maar op - waarmee Yves Jansen is gaan praten," stipt de acteur aan. "Niet alleen jongeren zullen er dingen in herkennen; dat geldt evenzeer voor ouders."

"Maar het is geen leidraad om deze problematiek aan te pakken," voert regisseur Kerremans aan. "Het is niet de bedoeling om een oplossing te bieden voor mensen die met deze problemen kampen. Het is eerder een erkenning dat het probleem bestaat en dat de maatschappij daar oog moet voor hebben en dat het probleem niet ontkend mag worden."

"Yves Jansen is journalist-regisseur en het verhaal is dan ook bijna een journalistieke weergave van wat er zich kan afspelen in het hoofd van een 17-jarige die met dit probleem worstelt," merkt Koen Boogaerts op. "Er wordt niet gesproken over schuld. Het is een heel open benadering. Er zitten ook heel veel beelden in waarmee Eric en ik iets willen zeggen, maar waarbij het publiek zelf hun eigen verhaal kunnen invullen."

'Thomas' laatste afspraak' wil dan ook meer zijn dan een louter monoloog. "Er staat weliswaar maar één acteur op de planken, maar hij vertolkt wel vier personages," verduidelijkt Eric Kerremans. "Ook een vriend en de beide ouders van Thomas worden ten tonele gevoerd."

'Thomas' laatste afspraak' loopt in een coproductie met het Raamtheater. Regisseur, acteur en de andere medewerkers - muzikant Walter Baeke en technieker Hans De Pooter - werken dan ook alleen op de toegangstickets. "Dat is uiteraard het gevolg van het Vlaamse cultuurbeleid," stipt Eric Kerremans aan. "Theaters worden steeds minder gesubsidieerd en er komt dan ook steeds minder ruimte. Maar een acteur wil zijn ei kwijt en zoekt dan maar naar manieren om zelf een productie op te zetten."

Met het Raamtheater werd volgens de regisseur een mooie regeling getroffen, maar voegt er aan toe dat deze situatie onhoudbaar is. "Men kan een dergelijk avontuur één keer ondernemen, maar daar kan men op termijn geen inkomen mee opbouwen," zegt hij. "Dit mag dan ook geen signaal zijn naar de overheid dat het op deze manier ook wel kan. Dit is alleen het gevolg van een manklopend beleid."

'Thomas' laatste afspraak' gaat op vrijdag 16 september in première in het Klein Raamtheater aan de Lange Gasthuisstraat in Antwerpen. De productie loopt tijdens de maand september en wordt hernomen in december. Meer informatie kan verkregen worden op de website http://www.raamtheater.be of tel. 03/233.91.48.

Koen Boogaerts en Eric Kerremans hopen echter wel dat er interesse komt van het middelbaar onderwijs. "Dit thema kan daar een soort dialoog worden, een aanzet om daar toch over te praten," zegt hij. "Er zijn immers veel mensen die daar niet over willen of kunnen praten. Dat geldt trouwens niet alleen voor scholen, maar voor iedereen die met jongeren te maken heeft." Er wordt door de auteur ook overwogen om de tekst ook in boekvorm uit te geven.